Normaal

Een stigma is een schandvlek of brandmerk dat aan een bepaald persoon, een groep personen of aan een zaak wordt gekoppeld. (bron: Wikipedia)

Ze houdt het voor zich. Ze wil niet dat mensen het weten. Een select groepje is op de hoogte maar voor de rest van de buitenwereld speelt ze toneel. Liever verstopt ze de waarheid, bang als ze is voor de reacties die ze zal krijgen als bekend zou worden dat ze ernstig depressief is. 'Ik leef nu vooral voor mijn katten', vertelde ze me, 'Zonder m'n katten had ik er waarschijnlijk een eind aan gemaakt'. Ze doet alsof. In haar hart zou ze eerlijk willen zijn maar ze durft niet en het werd haar ook afgeraden door haar (beperkte) naaste omgeving die wel op de hoogte is. 'Je weet hoe mensen kunnen zijn'. Een partner heeft ze niet, kinderen ook niet, ze woont alleen met haar drie katten. Ze wordt geteisterd door angstaanvallen en een groot gevoel van hopeloosheid en machteloosheid. Zelfs haar automatische piloot lijdt aan een depressie en ze sleept zichzelf de dagen door. 'Maar ik doe alsof ik elke dag fluitend opsta'.

Weet je dat ruim 40% van alle Nederlanders ooit in zijn of haar leven te maken krijgt met een psychische aandoening? En weet je dat bijvoorbeeld ruim een miljoen Nederlanders een angststoornis heeft en dat er geschat wordt dat er zo'n 190.000 mensen zijn met een vorm van autisme? Dat zijn er een heleboel. En toch praten de meeste mensen er niet graag over. Toch schamen ze zich en zijn ze bang voor de gevolgen wanneer ze uit de kast zouden komen. Want ze zijn 'niet normaal'. Maar wat is in godesnaam 'normaal'? Ik weet het niet. Binnen mijn wereld is iedereen uniek, origineel, anders dan de ander omdat je nou eenmaal niet de ander kunt zijn. Er is maar één jij, jij bent de enige in jouw soort, onvergelijkbaar. Geen mens is hetzelfde en dat vind ik mooi. Natuurlijk, de een zit wat ingewikkelder in elkaar dan de ander maar dat maakt het alleen maar leuker. Ik ben niet bang voor 'abnormaal' omdat we dat allemáál zijn, net zo goed als dat we allemaal 'normaal' zijn. Jammer genoeg werkt het buiten mijn wereld niet zo. Daar gelden andere regels en is het 'normaal' versus 'abnormaal' en zijn er mensen die menen zich te moeten beschermen door over hun depressie en/of stoornis te zwijgen. En de belangrijkste oorzaak van dat verdrietige zwijgen is de stigmatisering van mensen met en de talloze mythes over psychische ziekten.

Sinds een maand of zeven ben ik genezen van een zoveelste depressie. Ik heb geen angstaanvallen meer gehad en ik slik geen antidepressiva meer. Mijn ADD (wat veel meer dan alleen maar het hebben van problemen met concentreren is) is daarentegen chronisch en dus weet ik dat ik altijd mijn best zal moeten blijven doen om in balans te blijven. Omdat ik deze stoornis heb is als 't ware de evenwichtsbalk van het leven waar ik op balanceer minder breed dan die van mensen zonder stoornis en daar ben ik me van bewust. Ik heb gewoon meer kans om eraf te lazeren. Door alle rottigheid die ik bovendien heb meegemaakt lazer ik wanneer ik lazer ook nog 'ns een keertje niet zomaar een béétje. Nee, ik ga voluit, plat op mijn bek, keihard. Het is niet anders. Ik ben wie ik ben. 'Abnormaal'.

Laten we het eens over die mythes gaan hebben, weet je nog? Vooral de hardnekkige. Want zo zouden mensen met een stoornis en/of depressie aanstellers zijn die je vooral niet te serieus moet nemen. Waarmee je ons 'gestoorden' het recht probeert te ontzeggen om te voelen wat we voelen maar waarmee je eigenlijk alleen maar bewijst dat je geen moer snapt van waar je het over hebt. Die dame met de drie katten stelt zich niet aan. Wat zij voelt is echt, hartstikke echt en puur en waar. Het is geen aandachttrekkerij of zelfmedelijden. De pijn van haar depressie is net zo echt als de pijn bij een ontstoken kies of een gebroken rib. Ook wordt er vaak gedacht dat mensen met een psychische aandoening standaard gevaarlijk en agressief zijn. Wederom onwetendheid en verkeerd of half geïnformeerd zijn maar intussen moet ik wel elke keer wanneer ter sprake komt dat mijn vriend Borderline heeft uitleggen dat hij mij niet mishandelt of bij elke emotionele uitbarsting het huis sloopt want 'Borderliners zijn toch gewelddadig?'. Wat ook een schijnbaar niet uit te roeien vooroordeel is is het idee dat onze psychische problemen veroorzaakt worden of in stand worden gehouden door onze eigen zwakte. Maar ik zal je wat zeggen. Ik heb contact met een heleboel 'abnormalen' en zij behoren tot de sterkste mensen die ik ken, inclusief ondergetekende. Ik ken mensen met PDD-NOS, Asperger, Borderline, ADHD, ADD, mensen met diverse angststoornissen en fobieën, met een depressie, Narcisme, PTSD, neuroses, noem maar op, en je kan een heleboel en nog een beetje meer over ze zeggen maar niet dat ze zwak zijn. Wat we ook niet allemaal zijn is dom of verstandelijk gehandicapt, lastig, hopeloos, niet in staat om een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij, en we lopen ook niet allemaal verward over straat. Het zijn mythes, vooroordelen die ervoor zorgen dat er gezwegen wordt, toneel gespeeld, gelogen, een masker wordt gedragen. Een stigma wat schaamte en schuldgevoelens veroorzaakt, mensen belet zichzelf te zijn en openlijk uiting te geven aan wat er in hen omgaat, wat leidt tot (nog grotere) eenzaamheid en in het ergste geval iemand ertoe kan laten besluiten een eind aan haar of zijn leven te maken.

We moeten van die schandvlek af. Het is klaar. Een groep mensen over één kam scheren en ze stigmatiseren is sowieso iets wat je niet moet doen, om allerlei redenen. Die vrouw met een depressie moet daar gewoon over kunnen praten zonder bang te hoeven zijn voor de gevolgen. Werkgevers zouden niet zo huiverig moeten zijn om iemand met een stoornis aan te nemen en je zou het moeten kunnen vertellen aan collega's. Ik zou moeten kunnen zeggen dat mijn vriend Borderline heeft zonder dat ik hem (of mijzelf, want ook aan het hebben van een relatie met iemand met een stoornis kleeft een stigma) moet verdedigen. Geen mens is hetzelfde en voor het hebben van een psychische aandoening zou niemand zich hoeven te schamen of verontschuldigen. Het is voor velen van ons al moeilijk genoeg. Wees ervan bewust dat ieder mens uniek is. Zo zijn er bij Borderline meer dan 250 verschillende combinaties van symptomen en varieert bovendien de ernst van de symptomen per patiënt dus dé Borderliner bestaat helemaal niet. Wij 'abnormalen', wij zijn individuen en we willen ook zo behandeld worden. Da's toch normaal?

Godsammeliefhebbe.

Stel nou dat God met een hoofdletter echt bestaat. 

Ik zou direct weigeren als mij de functie van God zou worden aangeboden. "Heel aardig van je maar nee, bedankt". Want zoveel verantwoordelijkheid wil ik helemaal niet. Ik ben niet in staat om een goede godheid te zijn, ik mis de G-factor, en zoveel macht ook (als het allemaal waar is wat ze zeggen), nee, ik zou me het lazarus schrikken als die me ineens in m'n menselijke handen zou worden geduwd. Ik zou niet weten waar ik zou moeten beginnen. En mijn rotsvaste overtuiging dat ieder mens een eigen wil heeft zou mijn werk ook behoorlijk in de weg staan. "Ik, God, wil dat jullie ophouden met oorlog voeren maar dat is niet aan mij want jullie moeten het zelf willen dus wat gaat het worden, jongens?". Dat kan ik niet aan. Kijk nou naar de kolere bende die mensen ervan maken. Dan zou ik als opperwezen de hele tijd toe moeten blijven kijken hoe mijn schepping naar de klote wordt geholpen en niet mogen ingrijpen want eigen wil is eigen wil. Dat gaat aan me vreten, die onmacht die ik ondanks alle macht die ik zou hebben, van binnen zou voelen, waardoor er een grote kans zou ontstaan op een apocalyptische woede-uitbarsting, "En nou is het afgelopen! Ik ben het Godverdomme zat!", maar zo'n type almachtige wil ik óók weer niet zijn en ik zou me naderhand alleen maar hartstikke schuldig gaan voelen over het uitroeien van de menselijke wereldpopulatie. "Shit, ik had nog een beetje geduld moeten hebben met die idioten want ze waren niet alléén maar slecht",  en dan zou ik weer helemaal overnieuw kunnen beginnen, want ik heb nog nooit gehoord dat God de tijd terug kan draaien, óf moeten beslissen dat de Aarde mensloos blijft maar dat lijkt me een nare beslissing om te moeten nemen want het blijven toch je kinderen dus ik pas. Ik wil die baan niet. Maar aan de andere kant... Mag ik eigenlijk wel nee zeggen tegen zo'n aanbod? Is het niet een beetje laf om de kans eindelijk eens écht iets te kunnen gaan doen aan alle wereldse bullshit, te weigeren? Ik, als gewoon mens, heb geen idee hoe ik het zou doen maar als God zou ik wel even mooi een eind kunnen maken aan hongersnood, ziekten, oorlog, armoede, slavernij, mishandeling, uitbuiting, milieuverontreiniging, de klimaatsveranderingen, het smelten van de poolkappen, dierenleed, corruptie, machtsmisbruik, ongelijkheid, alfabetisme, gedwongen besnijdenis, mensenhandel, het kappen van het tropisch oerwoud. En georganiseerde religies, daar zou ik ook een stokje voor steken want ik heb liever een persoonlijke band met mijn gelovigen. Dat hele concept 'vrije wil' zou ik in dat geval moeten loslaten. Misschien zou ik zélfs zo ver moeten gaan dat ik de hele mensheid hersenspoel want men is nogal hardleers en ik heb geen zin tijd en energie te verspillen aan ja-en-nee spelletjes met lieden die niet willen luisteren. A global brainwash. Dat klinkt best verleidelijk. Niemand zou het toch doorhebben. Als ik dan toch God ben, dan wil ik het ook goed doen. De Aarde zou met één druk op de knop kunnen veranderen in een paradijs (had mijn ene voorganger het niet ooit zo bedoeld?). Maar ja, blijft heftig, hoor, inbreken in en gaan klooien met de geest van je kleintjes, dat doe je niet zomaar. "Voor je eigen bestwil" is natuurlijk wel een legitiem excuus in het geval van de mens, dat staat er dan weer tegenover dus ik zou me vermoedelijk wel minder schuldig voelen dan na een armageddon actie waarbij iedereen dood gaat. Als ik God was zou ik dat allemaal kunnen doen. Dus heb ik wel het recht om vriendelijk te bedanken voor de baan? Zou het niet een tikkeltje egoïstisch van me zijn? Ik zou machtige mensen vreedzame oplossingen in hun oren kunnen fluisteren, ik zou kunnen ántwoorden wanneer ze bidden en vragen om raad. Als God heb je vast en zeker de wijsheid in pacht, dat kan niet anders en zelfs zonder over te hoeven gaan op hersenspoeling zou ik daarmee wonderen kunnen verrichten. 

Stel God bestaat echt. En dan bedoel ik die ene god zoals hij beschreven wordt in de heilige boeken van diverse georganiseerde religies. Wat is er dan in godsnaam met die gozer aan de hand? Is hij depressief? Op vakantie? In staking? Is hij eigenlijk een sadistische psychopaat? Ligt hij misschien in coma? Heeft hij het te druk met een ander project? Is -ie dood? Of kan het hem geen ene fuck schelen wat er allemaal gebeurt omdat -ie gewoon een eikel is? Hoe kun je als gelovige blijven beweren dat jouw hemelse vader over je waakt en het goed met je voor heeft? Kijk om je heen! 'God's wegen zijn ondoorgrondelijk' is gewoon een smoes om er verder niet over na te hoeven denken. Als ik God was zou ik per direct een ieder die uit mijn naam anderen kwetst, kleineert, mishandelt, manipuleert, misbruikt en doodt een almachtig briefje sturen: "Jij gaat naar de hel. Met vriendelijke groeten, je Pa", alleen al om ze eventjes de stuipen op het lijf te jagen.  Maar God doet niets anders dan horen, zien en zwijgen. Zou ik religieus zijn, ik zou het ervaren als verraad. Ik zou een verklaring eisen. Op schrift. Met oprechte excuses en de plechtige belofte het voortaan beter te zullen doen. Ik zou een wereldwijde actie starten om God op het matje te roepen. Een interventie van miljarden religieuzen omdat God ons wel degelijk aan het forsaken is en het zo niet langer kan. Ik zou hem niet willen, zo'n vader.

Stel God bestaat echt? Ik kan het me dus niet voorstellen.

Lekker negatief!

We hebben hier in Nederland zo'n 9 miljoen Facebook-gebruikers en ik ben daar één van. Heel veel pret geeft het me maar ook irritatie soms, want iedereen (ik ook) pleurt maar van alles op FB en daar zitten ook posts tussen die me ergeren. En weet je waar ik me in het bijzonder aan kan storen? Aan al die Think Positive! berichten. Ironisch genoeg hebben die een négatief effect op mij. Ze veroorzaken gezucht, gevloek en een hoop gemopper, wat volgens mij onder Negative Thinking! valt en zo zijn ze vast niet bedoeld. Nou weten de mensen die mij kennen dat ik allesbehalve een negatief persoon ben. Ik ben Miepie Positivo, die altijd op zoek is naar het goede en het mooie der dingen. Mevrouw Het-glas-is-half-vol, dat ben ik, en ik focus me liever op de voordelen van het nadeel dan op de nadelen van het voordeel (met dank aan Johan Cruijff). Ik hou altijd hoop en zelfs in de lelijkste drol kan ik nog iets moois zien. Zo ben ik geboren en zo wil ik ook sterven want het maakt het leven een stuk leuker. 

Maar zo langzamerhand ben je zo ongeveer verplícht om positief te zijn. En ik kan er niet tegen, tegen die 'terreur', die dwang. "Think positive & positive things will happen". Ten eerste is dat gewoon niet waar. Zo eenvoudig ligt het helemaal niet. Ik spreek uit eigen ervaring (dat vind ik het makkelijkst) en weet je hoeveel shit ik te verduren heb gehad ondanks mijn positieve instelling? Van die shit wist ik meestal uiteindelijk wel iets fraais te maken maar dat neemt niet weg dat het er in eerste instantie en vaak ook nog wel een beetje langer behoorlijk negatief uitzag. En stonk. Ik heb onder omstandigheden geleefd die zo zwaar waren dat mensen het zich eenvoudig weg niet konden voorstellen en daar veranderde een universum aan positieve gedachten geen ene moer aan. De klappen die het leven uitdeelt kunnen pittig zijn en het zijn echt niet alleen maar mensen met een negatieve instelling die geraakt worden, hoor. That's life. Pieken en dalen, pech en mazzel, voor -en tegenspoed. En niemand krijgt een voorkeursbehandeling. Je kunt geen controle hebben over het oncontroleerbare. Zelfs niet met happy thoughts. Ten tweede vind ik dat zulke uitspraken het signaal afgeven dat het dus eigen schuld, dikke bult is wanneer er iets gebeurt in je leven dat niet zo vrolijk of prettig is. Had je maar positief moeten denken, domme doos! "Positive thoughts generate positive feelings and attract positive life experiences". Ja ja, zo simpel ligt het dus? Kijk, ik weet heus wel dat opstaan met een rothumeur niet bepaald garant staat voor een verder aangenaam verloop van de dag maar het verklaart niet die vervelende brief van de belasting die ik 's middags in de brievenbus vind waardoor ik acuut in de stress schiet. "To attract positive things in life, start by giving off positive energy". Zie je wel? Ik met m'n problemen, had ik maar wat meer positieve energie moeten rondstrooien... Die ik dus soms gewoon eventjes niet hebt. Omdat ik moe ben of in pijn. Omdat ik net een heel verdrietig bericht heb gehad of omdat ik ruzie heb met mijn liefste. Omdat ik teveel ellende zie op televisie. Omdat ik ongesteld moet worden. Omdat de stapel met rekeningen maar niet lager wordt en mijn banksaldo niet hoger. Omdat leven zélf niet altijd even positief is. Tegenwoordig hoor ik te vaak: "Sorry dat ik zo negatief doe". En daarmee kom ik op de derde reden van mijn irritatie over al die oproepen tot Positive Thinking!. Mensen beginnen zich schuldig te voelen wanneer ze sombere of donkere gedachten hebben en bieden hun excuses aan voor het feit dat ze eventjes niet meer in staat zijn de andere kant van de medaille te zien. Waarom in vredesnaam? Waarom zou ik me schuldig voelen over het ontbreken van een glimlach wanneer ik het gevoel heb dat er niets te glimlachen valt? Ik ben toch een mens en geen robot? "Think happy thoughts and put a smile on your face so that positive opportunities can find you". Waarom, waarom zou ik in godesnaam de hele dag met een glimlach moeten rond lopen? Ik zit toch verdomme niet bij de Jehova's? Soms heb ik het nodig. Lekker bitchen, stevig zeuren en zeiken, een beetje om me heen meppen en schoppen (figuurlijk), m'n frustraties eruit gooien, me ongestoord wentelen in zelfmedelijden (tijdelijk, hè?) of geklaag. Voor het evenwicht. Omdat er balans moet zijn. En daar hoef ik me niet voor te verontschuldigen. Bovendien (punt vier alweer) zou het misschien, toevallig, wellicht óók zo kunnen zijn dat die negative thought eigenlijk de stem van je gezond verstand en/of je intuïtie is die je waarschuwt voor de addertjes onder het gras, het onrealistische van een plan, de risico's die je onderschat. En daar wil ik óók naar luisteren. Me blind staren op het positieve omdat het moet en daardoor de realiteit uit het oog verliezen lijkt mij niet zo'n goed idee, toch? Waarmee ik op mijn vijfde punt kom. Want ik ben bang dat bepaalde mensen het nastreven van een chronisch positieve staat van bewustzijn gebruiken als manier om te kunnen vluchten voor alle rottigheid in de wereld. Op zich snap ik die behoefte wel. De wereld is prachtig maar het is ook een shithole. Natuurlijk is het niet leuk om daar mee geconfronteerd te worden, vooral als je een gevoelig zieltje hebt. Maar ik wil me er niet voor verstoppen, ondanks de gevolgen die het heeft voor mijn nachtrust en de ongewenste duistere conclusies die af en toe in mijn hoofd opduiken. Dat maakt mij geen negatieve pessimist die ongeluk aantrekt maar laat zien dat ik een mens van vlees en bloed ben die ervoor kiest om haar ogen niet te sluiten voor de realiteit.

Ik geloof in yin & yang. In donker en licht, om het simpel te houden. Die gaan hand in hand, die twee, ze kunnen niet zonder elkaar. In ieder mens zit een engel en een duivel, een good cop en een bad cop, een plus en een min. De 'donkere' kant van jezelf negeren of ontkennen, dat kan niet gezond zijn. Negatieve gevoelens en gedachten hebben een functie.  En ik bedoel niet dat ik me expres moet gaan lopen misdragen en anderen bewust kan gaan kwetsen in het belang van de balans.  En ik bedoel ook niet dat ik dus non stop mijn inwendige drama queen of party pooper de vrijheid moet geven vanwege het evenwicht. Maar ik vertik het om mezelf te kort te doen door mezelf te forceren tot het 24/7 dragen van een fake smile omdat ik anders bedolven zal worden onder de rampspoed. Zo werkt het niet.  Ik laat mezelf niet het recht ontzeggen op een chagerijnige bui of een boze uitbarsting omdat ik me anders schuldig zou maken aan het saboteren van mijn geluk. Ik zeg geen sorry voor een "Fuck You!"-aanval wanneer ik even geen zin meer heb in de zoveelste levensles die ik blijkbaar op pijnlijke wijze moet leren. En ik steek mijn kop niet in het zand voor de waanzin in de wereld, ook al kost het me daardoor af en toe moeite om niet cynisch en bitter te zijn over bijvoorbeeld de toekomst. We hebben hier in Nederland zo'n 9 miljoen Facebook-gebruikers en ik ben daar één van. En ik denk dat ik zo maar even dit blog op FB ga pleuren. Want bezwijken voor de 'terreur' van het Positive Thinking!, dat vind ik nou zó negatief...

Wat ik je zeggen wil.

Voor wie het niet heeft maar wel graag zou willen.

Hij was het. Je weet wel, de enige, de ware, de prins en zo. Perfect was Moos zeker niet maar hij was perfect voor mij. Hij was geen gemakkelijke man om mee te leven maar hij dééd iets met me, van binnen, daar waar het telt, onherroepelijk en onverbiddelijk, snap je? Op mijn 17e leerde ik hem kennen, hij was net 18, we kregen kinderen, we trouwden en bleven bij elkaar, 25 jaar, tot aan zijn dood in 2006. Zo werd ik op mijn 42ste weduwe en dacht ik dat ik verder zou moeten leven zonder enige, zonder ware, zonder prins. Niet dat ik mezelf in mijn eentje zag wegkwijnen in een huisje vol katten en stofnesten, met een eenzaam hart en een al net zo eenzaam lichaam, want ik zou heus nog wel een man tegenkomen met wie ik het leuk zou gaan hebben maar meer dan 'leuk'? Nee, ik dacht dat dát er niet meer in zat voor mij. En ik had er eigenlijk wel vrede mee. Dacht ik. Met 'leuk' zou ik genoegen nemen, zonder te klagen, zonder zielig te zijn, zonder een knagend 'Is dit alles wat er is?'-gevoel want kom op, ik moest wel realistisch blijven, toch? Hoe vaak maak je een Echt Grote Liefde mee? Wist ik veel op dat moment. 

Het leven is raar, hè? Er gebeurt van alles en nog wat en je moet je maar staande zien te houden, hoewel het soms het beste is om niet te blijven staan maar je mee te laten drijven. Dat je over elk aspect van je leven controle kunt hebben is flauwekul. Een illusie die je beter kunt loslaten want anders raak je geheid gefrustreerd en teleurgesteld. Plus je mist al die verrassingen, plotselinge wendingen en onverwachte ontwikkelingen wanneer je de boel perse onder controle wilt houden en ik vind dat je jezelf daarmee te kort doet. Structuur in het leven hebben we allemaal nodig maar het is de chaos die het interessant maakt, die het spannend houdt. 'Toeval' geeft je de kans om te groeien, om jezelf en de wereld beter te leren kennen en dan maakt het in principe niet uit of het om 'pech' of om 'mazzel' gaat want het effect kan precies hetzelfde zijn. Daar heb je dan wel weer controle over trouwens.

Ik was 44 toen ik Gilli tegenkwam, hij was 34. Aan een relatie dacht ik helemaal niet. Sex wilde ik want al 18 maanden deed weduwe Teekamp het met een vriendje op batterijen en ik verlangde naar het gevoel, de geur en het gewicht van een echt mannenlijf met alles erop en eraan. Ooh, en sex kreeg ik, verrukkelijke sex, maar waar ik dus niet op had gerekend was dat ik verliefd werd en ja, dat had zeker te maken met dat verrukkelijke, maar het was meer. Hij raakte me. Over en uit, he came, he saw, he conquered en het enige wat ik kon doen was me overgeven. In zijn imperfectie perfect voor mij. Holy shit. Binnen no time zei ik in opperste verbazing tegen mezelf: "Ooooh, jij bent zwáár de lul, dame". En zo schrok ik een paar maanden na onze eerste encounter midden in de nacht wakker en realiseerde ik me: Gilli is het. De enige, de ware, de prins en zo, en ik wil niet meer alleen maar 'leuk', ik wil álles en meer. Met hem.

We waren vier jaar bij elkaar en toen ging het mis. "I fucked up", zou hij later in de woorden van Carlito ('Carlito's Way') Brigante zeggen en ik zette hem uit huis. Kapot was ik ervan. En wat me ongelooflijk pissig maakte omdat ik verdomme met een zwaar gebroken hart rondliep, was dat ik van hem bleef houden. Ik had een scharrel tussendoor, ik deed wat vergelijkend warenonderzoek en single zijn had zeker voordelen maar het maakte niks uit. "Ik wil hem niet terug!" blufte ik me twee jaar lang een weg, wat eigenlijk grote onzin was maar ik deed erg mijn best om het ook zelf te geloven. Weet je hoe vaak ik me in die periode heb afgevraagd wat er in vredesnaam mis was met mij dat ik hem niet kon loslaten? Wat was ik voor zwak vrouwtje? Woedend was ik, en ik nam me plechtig voor om maar weer gewoon genoegen te gaan nemen met 'leuk', want tering, dit was niet gezond. Voor mij hoefde het niet meer, de liefde.

Maar weet je wat het is? De liefde de rug toekeren in een poging controle te krijgen over je hart en je leven en jezelf te beschermen, dat is niet goed. En 'leuk', dat is geen liefde, althans niet in mijn boekje, dat is middelmatig en incompleet. Dat leerde ik gaandeweg in de twee jaar dat we uit elkaar waren en ik hem bleef missen. Ik keek in de spiegel, ik daagde mezelf uit: "Wil je perse met hem zijn of durf je niet alleen te leven?", een eerlijke vraag waar ik mezelf eerlijk antwoord op gaf. Ik ontdekte dat er helemaal niks mis is met mij. Ik kan niet maar een beetje houden van, ik ben van de alles-of-niets afdeling, ik reis in de 100 %-all-the-way trein, ik gelóóf in ware liefde. Het is wie ik ben. Negen maanden zijn we nu weer samen. Want het antwoord op die ene vraag was en is ja, ik wil perse met hem zijn. Hij is het. 

Zo blij en dankbaar ben ik dat ik dit mag meemaken, twee keer zo'n Echt Grote Liefde. Eerst Moos, nu Gilli. Ik ben zo'n verrekte mazzelkont. Het leven kwam met een plotselinge omwenteling, met een enorme verrassing, ik had het niet verwacht, ik zag het niet aankomen. Keer de liefde niet de rug toe. Doe jezelf niet tekort en blijf erin geloven. Sta open voor die chaos, de wanorde, de risico's én de beloning. Don't settle for less. Die verrekte mazzel kun jij ook krijgen. Dat is wat ik je zeggen wil. Ik heb er alleen wat meer woorden voor gebruikt.

Slap aftreksel van een man!

Het is als een tsunami, vanuit mijn buik, en als ik het er niet uitgooi blijft het woelen en tieren en draaien en oh, kolere shit, wat ben ik kwaad en oh, gotverdomme, wat zou ik jou graag bij je naam willen noemen, zo publiekelijk, online. Maar dat kan niet. Dat mag niet. En het is ook niet mijn stijl. Maar ze heeft het me vandaag verteld. Eerder was ze er nog niet aan toe en dat wist ik. Het is ook niet zomaar iets. Je hebt haar mishandeld. Kolerelijer die je er bent.

En nu wil ik even iets zeggen. Tegen jou. En tegen alle mannen die hun vrouw mishandelen. Want ik ben het zó zat. Ik heb zó genoeg van die eikels die hun poten niet thuis kunnen houden. Wat the fuck is er mis met je dat je je eigen partner slaat, schopt, dreunt, stompt, bij de keel grijpt, aan de haren sleurt? Wat voor loser moet je zijn om de persoon die van je houdt te mishandelen? En oh ja, natuurlijk zul je zelf een traumatische jeugd hebben gehad, ik ken de statistieken, maar so what? Ik ben ook mishandeld in mijn jeugd, verdomme, en ik haal het juist daarom niet in mijn hoofd om mijn liefste pijn te doen, bang te maken en te vernederen. Je verschuilen achter je nare jeugd, of welke andere nare ervaring dan ook, werkt niet, daar trap ik echt niet in want ik weet beter. Er bestaat zoiets als therapie, klootzak, jij grote lafaard. Er bestaat zoiets als hulp zoeken maar dat vind je niet nodig, zeg je. Nee, lul, want dan moet je met de billen bloot en dan moet je toegeven dat er iets mis is. Liever bleef jij je vriendin terroriseren, wel zo makkelijk, toch?

Geen respect kan ik voor zulke mannen hebben. Lafaards. Verraders ook, want hoe denk je hoe het voelt om in elkaar geramd te worden door degene die je vertrouwt? Geen greintje respect kan ik voor zulke mannen opbrengen en geen greintje begrip. Waarom dat achterlijke testosteron-vertoon? Ga op een vechtsport, leer je misschien nog iets over zelfdiscipline ook. Een echte kerel mishandelt zijn partner niet. Punt uit. Voor mij ben je een zwak aftreksel van een man wanneer je je issues botviert op je vrouw. En weet je? Het kan me ook eigenlijk geen ene fuck schelen waarom je deed wat je deed. Er is nooit een excuus voor huiselijk geweld. Daar bestaat geen rechtvaardiging voor. Al je zogenaamde verklaringen voor je gedrag zijn bullshit. Wat je deed is fout. Hartstikke fout. Serieus, als ik een pik had zou ik hem uit mijn broek halen en over je heen pissen. Voel je je dan nog steeds zo stoer? En voor de goede orde: stoer doen is iets heel anders dan stoer zijn. Ik hou van stoere mannen. Mannen met eer, die in de spiegel durven te kijken, ook als er iets mis is en niet pas wanneer het al te laat is. Maar jij? Je zet je geslachtsgenoten voor schut en je zou je kapot moeten schamen. Jij bent niet stoer. Integendeel.

Zij komt er wel bovenop. Ze is sterk (over stoer zijn gesproken!) en ze heeft de steun van mensen om haar heen. Alleen hoeft ze het niet te doen. Maar je hebt wel iets kapot gemaakt bij haar. En ik ben bang dat ze voor de rest van haar leven met onzichtbare littekens rond loopt, dankzij jou, schijnheilige oetlul, jij gestoorde zielenpoot. Kwaad ben ik ook omdat ik er net als iedereen in ben getrapt. In je valse beloftes. Je zou goed voor haar zorgen, had je aan iedereen beloofd. Tering, dat heb je bewezen, ja. Ik kan je naam niet noemen. Maar het liefst zou ik de hele wereld willen wijzen: kijk, die loser daar, die heeft zijn ex-vriendin mishandeld. Het liefst zou ik willen dat er grote schande over je valt en dat iedereen op je spuugt omdat je ware aard aan het licht is gekomen. Hoe diep kan een mens zinken? Heel diep.

Graag!

Ik vind het wel een beetje griezelig, hoor, ik zeg het je eerlijk. Hoe lang geleden is het dat ik voor het laatst een stukje blog heb gepost? Maanden geleden moet het zijn geweest, misschien wel een half jaar. Of het me nu gaat lukken, dat durf ik niet te zeggen. Frustrerend is het. Het hoofd zit vol met woorden, zinnen, alinea's en zoveel onderwerpen om over te schrijven maar het lijf wilde de hele tijd niet meewerken dus ik hoop en ik duim en ik bid het een en ander in de hoop dat er ergens een godheid is die luistert ("Hallo? Ben je daar nog?") en ik gooi er elke 10 minuten een paar rekoefeningen tegenaan want ik wil zo graag. Zo graag wil ik schrijven, m'n hoofd opruimen en 'n beetje spuien en goochelen met taal, want dat vind ik leuk en het geeft me rust, schrijven ontspant en dat is precies wat de dokter zegt: "Doe iets voor jezelf waar je ontspannen van wordt". Ik wil zo graag. Ik wil me weer goed voelen. Nou ja, goed genoeg want met fibromyalgie is goed nooit de volle 100% maar we moeten er het beste van maken. Toch?

Dankzij de fibro heb ik hardnekkige ontstekingen in mijn rechter bovenarm gekregen en gotallejesusus, wat een extra pijn had ik daardoor. Ik heb er niet eens iets voor hoeven te doen, ineens zaten ze er, zo'n 18 maanden geleden en blijkbaar voelen ze zich goed thuis want ze vertikken het om te vertrekken. Ongenode gasten zijn het, een stelletje uitvreters die me alleen maar energie kosten en me hinderen, irriteren, en uit mijn slaap houden. Er wordt wel eens geroepen dat je je pijn moet omarmen maar fuck dat, ik omarm helemaal niets meer! Ik wil alleen maar dat die ontstekingen oprotten, opsodemieteren en opdonderen en that's it. De pijnen in mijn arm en ik zijn allang voorbij het punt dat we nog fatsoenlijk met elkaar kunnen communiceren, laat staan dat ik ze ga omarmen. Een paar keer dacht ik van ze af te zijn maar alsof ze alleen maar een paar weekjes op vakantie waren geweest, doken ze ineens weer op. Dat maakt me heel voorzichtig en argwanend zodra het ietsje beter gaat. Ik durf er nauwelijks nog op te vertrouwen dat het goed komt. 

Desalniettemin zit ik nu wel alweer 30 minuten op (of is het aan? achter?) mijn laptop te schrijven (lees 'typen' want ik kan niets wat langer is dan een dagelijks boodschappenlijstje met een pen op papier zetten) en hoewel ik wel het een ander lichtelijk voel protesteren houdt mijn arm het toch maar mooi vol. Zou het dan toch? Oooh, weer eens een stukje blog kunnen posten zou zo cool zijn, weet je dat? En van mijn part is het een schrijfsel vol spelfouten en kromme zinnen en een vaag onderwerp wat bijna niemand aanspreekt en dus nauwelijks gelezen wordt, echt waar, zolang mijn arm het maar volhoudt en ik dus straks op die prachtige button 'Publiceren' kan klikken. Ik wil zo graag. Ik wil zo graag weer eens verder komen dan 5 regels. Er staan ruim 15 onafgemaakte blogjes in de wacht in de map Concepten en ik zweer het je, ik hoor ze zachtjes jammeren en huilen omdat ze zich in de steek gelaten voelen door die mevrouw op de laptop. "Maar ik doe het niet expres!", kolere, zeg, ik heb never nooit om fibromyalgie gevraagd en toch voel ik me schuldig. 

Ik heb al veel moeten opgeven. En niet alleen van die dingen-voor-mezelf-waar-ik-van-ontspan, weet je wel, waar de dokter het over had. Ook andere dingen kunnen niet meer. Ik ga geen lijstje maken want ik wil liever niet de nadruk leggen op wat ik niet meer kan maar het is wel inmiddels een verdrietig lang lijstje. De fibro heeft me geleerd om Nee te zeggen maar dat wil niet zeggen dat het mijn favoriete woordje is geworden, helemaal omdat ik het zo váák moet gebruiken, ook tegen mezelf. Schrijven mag niet ook op het Nee-lijstje terecht komen. Vandaar al die medicijnen die ik de afgelopen 18 maanden heb geslikt. Vandaar al die oefeningen, de massages, de hete douches en de bezoekjes aan de dokter die me keer op keer gerust stelde: "Je doet het helemaal goed. Je moet geduld hebben". Vandaar dat half jaar geen blog. 

Maar kijk eens aan. Dit zijn geen 5 regels meer toch? En dit is al 45 minuten dansen over het toetsenbord, woehoe, zie mijn vingers eens swingen en rocken en bouncen. Hoe het met mijn arm gaat intussen? Nou, eigenlijk gaat het prima. Wat ik haast niet hardop durf te zeggen maar het is wel waar. Er wordt een klein beetje gezeurd maar dat is normaal, dat is het dagelijkse gezeur wat iedereen met fibromyalgie kent en waar op zich best mee te leven valt. Zou het dan toch? Hebben ze eindelijk hun koffers gepakt, die kolere ontstekingen, en gaan ze me nou eindelijk met rust laten? Graag!

Nest

Alle 3 zijn ze uit huis. Mijn meissies. Oudste (28) woont alweer jaren samen met haar lief, die ook haar verloofde is én de papa van mijn kleindochter. Middelste (26) woont alweer heel lang samen met haar schatje en Jongste (25) is sinds een paar weken weg, samen met haar grote liefde/verloofde. Zo gaan die dingen. Je krijgt kleintjes, ze worden groter en groot en op een gegeven moment verlaten ze het nest. Zo hoort het. Het is de natuurlijke gang van zaken en hoewel ik me destijds toen ze nog ukkepukkies waren nauwelijks kon voorstellen dat ik ooit zonder m'n pups zou wonen, werd de behoefte om te kunnen beginnen aan de volgende fase van het ouder/kind-gebeuren steeds groter naarmate ze ouder werden, waarmee ik niets ten nadele van mijn dochters zeg want die zijn gewoon geweldig, en waarmee ik absoluut niet ondankbaar wil overkomen. Ondankbaar? Ja, want waar er helaas zat vrouwen zijn die daar veel en veel meer moeite voor moeten doen (en soms zelfs zonder gewenst 'eindresultaat') mocht ik als een razendsnel en mega vruchtbaar konijntje 3 kinderen op de wereld zetten. Daar ben ik dankbaar voor, en dus ook voor de jaren dat ik ze dichtbij me had, in het nest, bij mama.

Oudste werd expres, bewust verwekt toen ik 22 was (1985). Ik wilde een kind, ik wilde moeder worden, Moos zag het ook zitten, en hoppa, ik werd direct bij onze 1e poging om een gezin te stichten zwanger. Met volle maan beviel ik in de herfst van '85 in het OLVG van een meissie. Meteen toen ik die kleine in mijn armen kreeg wist ik: hier ben ik voor gemaakt. Moeder in hart en nieren. Zó leuk vond ik het dat ik 7 maanden later op een avond tegen Moos zei: "Ik ben vruchtbaar. Kom, we gaan een baby maken", en aldus geschiedde. Hoppa, weer in 1x zwanger en 2 maanden voor mijn 24ste verjaardag werd Middelste geboren, thuis dit keer, tijdens die pittige winter van begin 1987. Daarna ging het een beetje mis met me. Ik kreeg, zonder dat ik het me realiseerde want dat kwam pas later, een postnatale depressie. Die als sneeuw voor de zon verdween toen ik eind '87 niet ongesteld werd en weer zwanger bleek te zijn. Per ongeluk, waarschijnlijk een condoom-foutje in combinatie met een verrassend vroege ovulatie, maar wat een welkom ongelukje, wat een cadeautje want direct voelde ik me weer de oude en was ik blij dat ik bewust een laatste keer zwanger zijn mocht meemaken. En wat een op-het-nippertje-cadeautje dus ook, laten we dat niet vergeten, want 3 dagen later lag Moos zoals gepland en afgesproken in het AMC op een operatietafel waar zijn zaadleiders werden doorgeknipt. Jongste was blijkbaar vastbesloten om bij ons geboren te worden en hoe kon ik zoiets weigeren? Serieus, 3 dagen voor die sterilisatie heeft Moos me zonder het te weten nog even snel bevrucht en 9 maanden later, in de zomer van 1988 werd Jongste (thuis) geboren en had ik 'ineens' een nest met 3 vrouwelijke mensenpups en tjongejonge, wat voelde dat goed.

De 1e keer dat ik voor het eerst écht diep van binnen besefte wat een geluk ik had was tijdens de begrafenis van het pasgeboren zoontje van vrienden van Moos. Het kleine kereltje had 24 uur geleefd en was gestorven omdat er te veel en van alles en nog wat verkeerd was aan zijn lijfje. Het klinkt hard maar eigenlijk had hij al vroeg in de zwangerschap in de buik van zijn mama moeten sterven maar dat gebeurde niet en dus werd hij geboren om binnen een dag te overlijden. Ik zat daar in die aula van de begraafplaats en toen het mosgroene mini-kistje binnen werd gedragen en door de speakers 'Gabriel's oboe' van Ennio Morricone (The Mission soundtrack) klonk liepen de tranen over mijn wangen, niet alleen van verdriet maar ook vanwege de immense dankbaarheid die me overspoelde. Ik had thuis 3 gezonde kleintjes rondlopen, helemaal perfect, compleet en precies goed, die me bij thuiskomst zouden begroeten met kusjes en een blij "Mama!", wat een zegening, wat een zegening! Dat kleine groene kistje zal ik nooit vergeten. 

In de jaren erna werd ik nog eens extra gewezen op het geluk dat mij was gegeven door ander groot verlies: de ongewenste kinderloosheid (want volkomen onvruchtbaar) van een toenmalige vriendin (uiteindelijk kreeg ze wel haar gezinnetje toen zij en haar man pleegouders werden van een jochie van 7) en de ervaringen van andere vrouwen met ongewenste (volkomen) onvruchtbaarheid. En wat een mazzel ik heb gehad is de laatste jaren nogmaals bevestigd door het verhaal van mijn zus (ik ben al maanden bezig aan een stuk hierover dus ik zeg er nu even verder niets over maar geloof me, haar verhaal is heftig) en de verminderde onvruchtbaarheid van een dierbare jongedame in mijn inner circle. 

Het is iets waar ik niet omheen kan en waar ik niet omheen wil. Er zijn vrouwen die alleen met hulp zwanger kunnen worden en soms hebben ze daar heel véél hulp bij nodig. Er bestaan vrouwen die niet net zoals ik als een konijntje baby's op de wereld kunnen zetten maar die daar een hele strijd voor moeten leveren. Ook zijn er vrouwen die hun baby verliezen, tijdens de zwangerschap of kort daarna, zó hartverscheurend en zó niet te vatten. En er bestaan vrouwen die heel graag zwanger en moeder willen worden maar die dat nooit op de biologische wijze zullen worden omdat het hun niet gegeven is. Onvruchtbaar, Of met een naar woord: steriel. Adoptie en pleegouderschap is niet voor iedereen weggelegd, om diverse redenen, en zo kan het dat het er dus nooit van zal komen, het moederschap, terwijl het zo gewenst is. Ik kan me niet voorstellen hoe dat is. Ik heb altijd moeder willen worden, het is altijd mijn droom geweest om een gezin te stichten, om een nieuwe en gelukkiger tak aan de stamboom te voegen en ik heb erg weinig moeite hoeven doen om die droom uit te laten komen want zeg nou zelf, achter elkaar 3 puppy's in 3 jaar tijd is zo ongeveer het tegenovergestelde van 'steriel'. Ik heb nooit een miskraam gehad, ik ben nooit een baby verloren, in een poep en een scheet was ik zwanger. Ik ben een bofkont. Een dankbare bofkont, met een nest wat leeg is maar niet leeg voelt omdat de band tussen mijn dochters en hun mams zo echt en hecht is dat hij elke verandering, elke nieuwe fase in het moeder/kind-gebeuren aan kan. Dat ik überhaupt mag beleven dat mijn meissies nu alle 3 zelfstandig wonen en hun eigen volwassen leven leiden, dat ik heb mogen meemaken hoe ze zich ontwikkeld hebben tot de prachtige jonge vrouwen die ze nu zijn, dat zijn geschenken op zich en die wil ik niet voor lief nemen. Met dankbaarheid kijk ik, als moeder, terug op het verleden en met dankbaarheid verwelkom ik, als moeder, de toekomst. En met groot respect voor die vrouwen die minder of geen mazzel hebben en die, ongewild en hoe verdrietig het ook kan zijn, daarmee mij met m'n moeder-neus op mijn grote mazzel drukken. I salute you!

                     

Tom en Yassin

Ik geef ze een hand. "Hoi, ik ben Yvonne", en ze stellen zich voor, netjes en beleefd, dus ik doe net alsof ik niet door heb dat ze me niet hun echte naam geven. Tom en Yassin. "Dag mevrouw, hoe gaat het met u?", ze nemen plaats aan de eettafel en gaan aan de slag.

Stil zit hij te werken, verborgen onder zijn pet. Hij lijkt gevangen in zijn eigen gedachten maar volgens mij hoort Tom alles. Hij neemt zijn werk serieus en wil niet gestoord worden maar alles wat er gezegd wordt neemt hij in zich op, als een zwijgende spons. Af en toe komt er een glimlach, zijn hoofd gebogen over tafel, zijn ogen gericht op wat gedaan moet worden en zo nu en dan tilt hij zijn hoofd een stukje op en komt er een bevestigend knikje of een kort woord. Zo jong nog. Tja, ik blijf een moeder en dat zeg ik hem ook. "Je bent jonger dan mijn jongste kind. En je bent dealer. Waarom kies je hier voor?", ik stel hem vragen, "Hoeveel geld maak je op een dag?", maar hij ontwijkt ze en danst erom heen. "Je wilt het me niet zeggen, hè?" en hij lacht ongemakkelijk, zonder me aan te kijken. Hij wil het me niet zeggen.

Die ander, Yassin, dat is een druktemaker. "Ik ben moe en ik heb ADD, mevrouw". Wanneer ik hem iets vraag dringt het niet tot hem door en moet ik de vraag wel 4x herhalen en dan nog springt hij zó van de hak op de tak dat ik weinig antwoorden krijg en hij nauwelijks te volgen is. Hij is ouder dan de zwijgzame jongen die aan de andere kant van de tafel zit en is niet stil te krijgen. Luisteren, daar is hij niet goed in, en hij heeft de neiging om je constant te onderbreken en door je heen te lullen. Hij zit, hij staat, hij loopt heen en weer, hij praat, hij belt, hij zit en begint weer opnieuw. "Ik ben van de straat! Ik heb jaren vastgezeten. Wat weet jij van mij? Jij weet niks van mij! Ik ben geschoten in mijn voet!", snoeft hij, alsof het iets is om trots op te zijn, waarop ik hem zeg dat ik niet onder de indruk ben (dat ben ik ook niet) maar dat ik wel die wond wil zien. Zijn houding verandert meteen. "Nee. Ik heb stinkvoeten". Oke.

Vanuit de open keuken komt de ammoniakstank me tegemoet. In een grote pan met kokend water staat een kom waarin coke met behulp van ammoniak omgetoverd wordt tot crack. Het stinkt en ik krijg er pijn in mijn keel van. Het raam wordt een stukje opengeschoven, maar niet teveel want het mag niet tochten. Op tafel liggen tientallen strookjes doorzichtig plastic, geknipt uit boterhamzakjes. Na het wassen (met water) en het drogen wordt de crack verdeeld in brokjes, die verpakt worden in het plastic. Bolletjes van 10,-, 20,- en 50,- euro per stuk, eerst gewogen op de weegschaal. "Wij verkopen de beste. Zuiver, ziet eruit als witte feta, zo schoon, mevrouw. Kent u het K...plein?". Ja, dat ken ik, het staat er 's avonds en 's nachts vol met dealertjes en hun aanhang. "Als ik daar rij op m'n scooter, mevrouw, al die dealers, ze kijken allemaal een andere kant op. Ze haten me", vertelt Tom. Ik vraag hem of hij een vriendin heeft. Nee, daar heeft hij geen tijd voor. "Dit gaat 24/7 door. U ziet zelf hoe vaak die telefoon gaat".

Ze putten zichzelf uit. Dealers met een potentiële burnout .Hoe gek wil je het hebben? Alles draait om het werk. Slapen doen ze als er tijd voor is en die is er niet vaak. "Ik ga door tot 4 uur 's middags, mevrouw". En 's avonds om 11 uur begint het opnieuw. Hij werkt 17 uur per dag en neemt geen dag vrij. Wanneer hij rust neemt neemt een ander het over. Ploegendienst. Nonstop. "Is 't het waard?", vraag ik en ze wijzen met vermoeide gezichten naar de bolletjes op tafel. Ze werken zich de kolere. Ik zit erbij en kijk ernaar, en verbaas me voor de zoveelste keer over de wereld waarin we leven. Aan de telefoon maakt Yassin ruzie met een andere crewmember: "Ik zeg tegen die man 5 minuten! Waar ben je nu? Nee, die is aan het bidden. Aan het bidden, zeg ik toch! Neem die scooter!", een stresskip is het, want er moet geld gemaakt worden en ik kan m'n lachen niet inhouden omdat het zo'n geschifte situatie is. "We doen dit liever niet, mevrouw Yvonne", maar ik weet niet of ik het moet geloven. "Waarom doe je het dan?", vraag ik en met een wijds gebaar van zijn arm antwoordt Tom: "Het is een verslaving". Hij vertelt: "Mevrouw, ik doe dit al vanaf mijn 17e. Ik heb 2 jaar vastgezeten door dít. En weet u wat het 1e was wat ik deed toen ik vrij kwam? Mijn telefoon pakken. Ik ben verslaafd aan dit werk. Het laat me niet met rust, ik ben verslaafd aan die rush. Echt waar, mevrouw Yvonne, tante. De spanning, de stress, het bellen, die shit koken, dealen, de risico's, alles. Het is een verslaving". Yassin zit naast me een dikke, dikke joint te draaien ("Dit is alleen wiri, mevrouw!") en knikt hevig. "Die duku gaat naar schulden, naar rekeningen. Wij hebben geen geld", waar ik geen moer van geloof gezien de hoeveelheid drugs op tafel, "Het is verslavend, dit werk. Dit is het enige leven wat ik ken, het laat me niet los, geloof me, mevrouw". Dealers die verslaafd zijn aan dealen. Die kende ik nog niet. Maar wanneer ik naar hun magere lichamen en grauwe gezichtskleur kijk en de kringen onder hun ogen en hun obsessieve gedrag zie, moet ik toegeven dat het eigenlijk helemaal niet zo raar klinkt. Wanneer je niet beter zou weten, zou je ze aan zien voor gebruikers. Alleen hebben de meeste gebruikers niet 3 mobiele telefoons. 

Het is sneu. Ik weet het, het zijn freakin' crack dealers, en ik vind ze zeker niet zielig want ze kiezen er zelf voor maar ik heb toch met ze te doen wanneer ik die 2 workaholics vraag hoelang ze dit leven willen volhouden en ze allebei hun schouders ophalen. "Voor altijd. We kunnen niet anders". Er zit geen enkel plan voor de toekomst achter het dealen wat ze doen, geen strategie, geen doelen, geen dromen, geen spaarpot voor later, niks. Dit zijn geen gangsta's, dit is niet stoer, hier is niks spannends aan of rebels. Elkaar vertrouwen doen ze tot op zekere hoogte. je beste vriend kan ineens je grote concurrent worden en dat wordt niet gewaardeerd. Deze jongens leven als gebruikers, van dag tot dag, crack is hun (kleine) wereld en dealer is niet alleen wát ze zijn maar ook wíe ze zijn geworden. Het risico om opgepakt te worden nemen ze op de koop toe. Ze weten niet beter dan dat het leven draait om drugs, net als bij verslaafden, en verspillen hun jaren aan die rotzooi, net als verslaafden. Eigenlijk hebben ze het opgegeven. Karma kan écht een bitch zijn.